Rituelen zijn een manier van omgaan met ervaringen. Het doel van rituelen is om van vertrouwde ervaringen over te schakelen naar nieuwe ervaringen.

Voorbeelden van rituelen:

• Quinceanera: In de Colombiaanse cultuur is de Quinceanera een belangrijk overgangsritueel van kind naar jongvolwassene (voor meisjes). Op de 15^de verjaardag wordt een feest gegeven waar de jarige een Princessenjurk draagt en heel de avond lang met haar vrienden, familie en vooral haar vader danst. (Colombiaans, 2019)
• Trouwjubileum: Na ieder trouwjaar is het traditioneel dat koppels dit vieren. Elk trouwjaar krijgt een benaming, en bij elke benaming hoort een bijpassend object. (Top Trouwen, z.j.)

 

Een uitvaart

Na het overlijden van een persoon gaat men bepaalde handelingen en plechtigheden uitvoeren. De meest traditionele uitvaart is het samenkomen met familie en vrienden van de overledene, al dan niet in een kerk, waar men voor een laatste keer afscheid neemt van het lichaam. Hier worden vaak teksten voorgelezen en herinneringen bovengehaald over de overledene. Na deze stap vertrekken de genodigden naar het crematorium of het kerkhof.

Vaak wordt na de uitvaart een maaltijd georganiseerd. De maaltijd is een ideale gelegenheid om herinneringen met elkaar te delen over de overledene.

Een uitvaart heeft enkele positieve gevolgen voor het rouwproces:

• het bevestigd de realiteit van de dood (zowel voor jezelf als de samenleving);
• het laat je reflecteren over je band met de overledene;
• je bevindt je in een sociaal aanvaardbare situatie/omgeving om emoties te uiten en
• je voelt je, door de aanwezigheid van anderen, niet alleen.

(Keirse, 2017)

 

Gedenkmonumenten

Vaak worden op plaatsen waar een ongeval of dodelijke gebeurtenissen hebben plaatsgevonden gedenkmonumenten aangelegd; dit kunnen standbeelden, plakkaten, foto’s, kaarsen en/of bloemen zijn.

Gedenkmonumenten zijn een manier om aan de samenleving te tonen dat er op die plaats een vreselijke gebeurtenis heeft plaatsgevonden en dat ze de slachtoffer(s) niet zullen vergeten.

(Keirse, 2017)

 

Tattoos, juwelen, urne…

Naast de traditionele manieren om een geliefde te herdenken, krijgen we steeds meer modernere opties.

• Tattoos: Tattoos worden met de jaren steeds populairder, waardoor het taboe rond tattoos vervaagd. Een populaire tattoo is het laten tatoeëren van een voornaam, vaak van een partner of kind. Bij een overlijden laten sommige mensen de voornaam, geboorte- en/of sterftedatum of hand/voetpalm van de overledene tatoeëren.
• Urne: Naast het begraven, kunnen mensen ook kiezen om hun overledenen te cremeren. De as wordt dan verstrooid of in een urne bewaard (thuis of in een urnengalerij (columbarium)).
• Juwelen: Naast het bewaren van de assen in een urne, kunnen mensen dit nu ook in juwelen. Er bestaan juwelen die gemaakt zijn om een deel van de as te beweren. Hierdoor dragen ze hun geliefde dicht bij zich op elk moment van de dag.

De nieuwe/modernere manieren bieden de mogelijkheid aan om je geliefde elke dag te herdenken en dicht bij je te hebben.

(Keirse, 2017; ADEL BV, Arthur M.T. de Leur, z.j.)

 

Andere cultuurgebonden rituelen

Griekenland: In bepaalde plaatsen in Griekenland duurt afscheid nemen van de overledene drie jaar. Tijdens de eerste 40 dagen na de dood neemt de innerlijke dialoog tussen de overledene en de overlevende plaats. Na deze 40 dagen is het tijd om de overledene achter zich te laten. Op vier verschillende periodes (6 maanden, 1 jaar, 2 jaar en 3 jaar) wordt de overledene opnieuw herdacht. Bij de laatste herdenking, 3 jaar na de dood, worden de gebeenten opnieuw bijgezet.

Centraal-Afrika: De Yoruba’s, een volksstam uit Centraal-Afrika, heeft als gewoonte om bij een miskraam een beeldje te laten maken van het overleden kind. Het beeldje wordt gemaakt door de plaatselijke beeldhouwer en op de rug gedragen door de moeder. Het beeld wordt gewassen, gestreeld en met poeders bedekt. Dit ritueel wordt gebruikt ter verwerking van verdriet en om het verlies mee te delen aan de samenleving.

(Keirse, 2017)