Naast de mogelijke betekenissen die de dood voor iemand kan hebben, is het ook belangrijk om te weten wat de belangrijkste doodsoorzaken zijn in België. Niet iedereen overlijdt pas op een oudere leeftijd aan een natuurlijke dood.

Uit de resultaten van de statistieken van het agentschap zorg & gezondheid van de Vlaamse overheid uit 2017 kunnen we het volgende observeren:

• De belangrijkste doodsoorzaken voor jongeren tussen de leeftijd van 1 tot 14 jaar zijn:
  • Leukemie, vervoersongevallen en niet-vervoersongevallen voor de mannen;
  • Congenitale afwijkingen[1] en slecht gedefinieerde condities voor de vrouwen.
• De belangrijkste doodsoorzaken voor jongeren tussen de leeftijd van 15 tot 19 jaar zijn voor zowel mannen als vrouwen suïcide (zelfmoord).
• Vanaf de leeftijd van 40 jaar wijzigt de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen van suïcide naar borstkanker.
• Vanaf de leeftijd van 55 jaar wijzigen de belangrijkste doodsoorzaken zowel bij de mannen als de vrouwen naar longkanker.

(Vlaanderen – Agentschap zorg & gezondheid, 2017)

[1] Afwijking of aandoening waar iemand mee geboren wordt

Ziekten

Lichamelijke ziekten

De meest voorkomende doodsoorzaken door ziekten in België in 2017 kunnen we onderverdelen in drie categorieën:

• Hart- en vaatziekten (bijvoorbeeld: beroerte, hartinfarct, hartritmestoornissen, hartfalen, aneurysma…)
• Kanker (bijvoorbeeld: longkanker, borstkanker, huidkanker, prostaatkanker,…)
• Ziekten van ademhalingsstelsel (bijvoorbeeld: Cystic fibrosis, griep, longontsteking, SARS,…)

(Statbel, 2020)

Geestelijke ziekten

Uit de cijfers van een onderzoek van denktank[1] Itinera Institute (onderzoekt maatschappelijke vraagstukken met oog op verbetering van het regeringsbeleid) blijkt dat 1 op de 3 Belgen al in aanraking is gekomen met een psychische stoornis en dat 26% van de Belgen niet goed in zijn vel zit.

Uit hetzelfde onderzoek zijn volgende cijfers uitgekomen. De tabel stelt het aantal jongeren (per leeftijd) die al 2 of meerdere keren suïcidale gedachten hebben gehad.

[1] een organisatie van adviseurs, wetenschappers of commentatoren

(Geestelijk Gezond Vlaanderen, 2013)

Jongeren vormen de grootste risicogroep voor suïcidepogingen. In Vlaanderen alleen overleden in 2017 987 personen door suïcide. Uit onderstaande grafiek van het agentschap zorg en gezondheid Vlaanderen kunnen we verschillende (suïcide-)pieken in leeftijd en geslacht observeren:

• Beide geslachten ontwikkelen het vroegst op 10-14 jaar een suïciderisico;
• mannen sterven het meest door suïcide vanaf 85 jaar en vrouwen op 50-54 jaar;
• de suïcide-curve van de mannen heeft vier opvallende pieken (20/24 jaar, 40/44 jaar, 55/59 jaar en 85 plus) en
• de suïcide-curve van de vrouwen heeft drie lichte pieken (20/24 jaar, 35/39 jaar en 70/74 jaar) en twee opvallende pieken (50/54 jaar en 60/64 jaar).

Ouderdom

De levensverwachtingen bij mannen liggen in België (2018) op 79,2 jaar en bij vrouwen op 83,7 jaar. Het verschil tussen beide geslachten noemt men de genderkloof. Momenteel ligt de genderkloof in België op 4,5 jaar, in tegenstelling tot 6,3 jaar in 2000. De levensverwachtingen zijn sinds 2000 sterker gestegen voor de mannen dan voor de vrouwen.

(Gezond België, 2019)

Ongeval

Het aantal verkeersslachtoffers is sinds 2005 sterk gedaald, bijna met de helft afgenomen. Statbel heeft volgende cijfers vrijgemaakt.

De verkeersslachtoffers van 2005 staan in volgende grafiek in het blauw en die van 2019 in het rood. Het verschil tussen beide is zeer sterk op te merken. Het meest opvallende verschil is het aantal slachtoffers met personenwagen. De cijfers gaan van 305 slachtoffers naar 127 slachtoffers. Een bepaalde reden voor deze daling kon ik niet vinden. Om de dalende trend te behouden, is de overheid van plan om nieuwe maatregelen in te voeren.

Eveneens is deze tweede grafiek zeer interessant voor het onderzoek. De grafiek geeft het aantal verkeersdoden weer per leeftijd. Opvallend is dat de grootste slachtoffers in 2005 de 20-24-jarigen waren en in 2019 de 75-plussers.